Biyoçeşitlilik Odaklı Sürdürülebilir Alan ve Ziyaretçi Yönetimi için Taşıma Kapasitesi Analizi: ODTÜ Merkez Kampüs ve Eymir Gölü

Kısa Adı: ODTÜ Taşıma Kapasitesi Projesi

Proje Türü: ODTÜ BAP–Merkez Projesi

Proje Dönemi: 12 Ay

Yürütücü: Prof. Dr. Meryem Beklioğlu – Biyolojik Bilimler Bölümü Başkanı, EKOSAM Başkanı

Genel Bilgi

Bu proje, ODTÜ Merkez Kampüsü ve Eymir Gölü gibi biyolojik çeşitlilik açısından kritik öneme sahip alanlarda sosyo-ekolojik sürdürülebilirliği güçlendirmek, insan kullanımı ile ekosistem hassasiyetlerini bilimsel temelde birlikte değerlendirmek amacıyla yürütülmektedir.

Proje kapsamında üç temel bileşen bulunmaktadır:

1. Taşıma Kapasitesi Analizi

Fiziksel, sosyal, ekolojik ve yönetimsel değişkenlere dayalı çok boyutlu bir taşıma kapasitesi modeli geliştirilmektedir.

• Fiziksel kapasite: Alanın fiziksel özellikleri, kullanım yoğunluğu, mevsimsel etkiler

• Sosyal kapasite: Kullanıcı memnuniyeti, kalabalık algısı, ziyaretçi profilleri

• Ekolojik kapasite: Kuş ve kelebeklerde mekânsal–zamansal dağılım, hassas habitatlar, ekolojik riskler

• Yönetim kapasitesi: Altyapı, personel, mevcut uygulamalar ve iyileştirme gereksinimleri

Bu analiz ODTÜ ve Eymir Gölü için bilimsel temelli bir ziyaretçi yönetim planının geliştirilmesini sağlayacaktır.

2. Biyoçeşitlilik Verilerinin Derlenmesi (Kuş & Kelebek)

Projede ilk kez ODTÜ kampüsü ve Eymir Gölü için tüm kuş ve kelebek gözlem kayıtları sistematik olarak birleştirilmektedir.

• Kampüste bugüne dek kaydedilmiş 252 kuş türü değerlendirilmektedir.

• Alan, Natura2000 kriterlerini sağlayan ve bazıları endemik olan çok sayıda kelebek türü için önemli bir yaşam alanıdır.

• Tüm türler için lokasyon + tarih bilgisine dayalı veri tabanı oluşturulmakta,

• Türlerin geçmişten bugüne değişimi "time-series" yaklaşımıyla incelenmektedir.

Bu bileşen, ileride hazırlanacak ODTÜ'nün Kuşları güncellenmiş kitabına ve kelebeklerle ilgili bilimsel yayınlara temel oluşturacaktır.

3. Kullanıcı Bilgilendirme & Katılım Tasarımı

Proje, yalnızca veri üretmeyi değil, kullanıcı davranışını dönüştürmeyi amaçlayan tasarım odaklı müdahaleler de içermektedir.

• Alana yerleştirilecek bilgilendirme panoları, yönlendirme elemanları

• Yerel türleri tanıtan mikro bilgilendirme noktaları

• QR kodlarla erişilen dijital bilgi katmanları

• Kullanıcıların görüş verebileceği geri bildirim araçları

Bu bileşen sayesinde katılımcı, veri temelli bir alan yönetimi kültürü oluşturulacaktır.

Beklenen Katma Değer

Proje tamamlandığında:

• ODTÜ ve Eymir Gölü için bilimsel ziyaretçi yönetim planı,

• Kuş & kelebek tür listeleri ve mekânsal veri tabanı,

• Kullanıcı bilgilendirme ve farkındalık artırıcı tasarım çıktıları,

• Konferans bildirileri ve en az bir bilimsel yayın ortaya çıkacaktır.

Ayrıca proje, ODTÜ'nün sürdürülebilir kampüs politikasına doğrudan katkı sunacaktır.